april 2021

In het kort – verstuikte enkel
• U heeft een verstuikte enkel als uw enkelbanden zijn uitgerekt waardoor er kleine scheurtjes zijn ontstaan.
• Na een week of twee kunt u meestal gewoon weer lopen. Maar: een verstuikte enkel kan aanhoudende klachten geven of chronisch worden.
• Behandeling bestaat vooral uit bestrijding van pijn en zwelling. Bij een zwaardere verstuiking is meer ondersteuning nodig.
• Begin na de blessure zo snel mogelijk met koelen.
• Als je aanhoudende of chronische klachten hebt, is behandeling en begeleiding door een fysiotherapeut gewenst.

Wat is een verstuikte enkel?
Het gebeurt vaak als u even niet oplet. U ziet een drempel over het hoofd, komt ongelukkig terecht na een val of u landt verkeerd na een sprong tijdens het sporten. Plotseling kantel uw voet te ver naar binnen of naar buiten. Au! U heeft een verstuikte enkel. We spreken van een verstuikte enkel als de enkelbanden zijn uitgerekt waardoor er kleine scheurtjes in zijn ontstaan.
Uw enkel wordt verstevigd door een gewrichtskapsel, pezen en enkelbanden. Die lopen langs de binnen- en buitenkant van het gewricht. Bij een verstuiking gaat het meestal om de banden aan de buitenkant van de enkel.

De klachten van een verstuikte enkel
Als u een verstuikte enkel heeft, is staan en lopen pijnlijk. Uw enkel kan dik en blauw worden, doordat er bloedvaatjes stuk zijn gegaan. Als u een paar dagen na uw ‘misstap’ weer gewoon op uw enkel kunt staan en kunt lopen, kunt u ervan uitgaan dat u een lichte verstuiking had.
Normaal gesproken kunnen mensen met een verstuikte enkel na een tot twee weken weer lopen. Vrijwel iedereen functioneert na zes tot acht weken weer normaal en kan na acht tot twaalf weken weer sporten.
Een enkelbandblessure kan chronisch worden. Uw enkel blijft dan pijnlijk en instabiel. U heeft het gevoel dan u ieder moment weer kunt verzwikken. Deze angst vergroot de kans op een nieuwe blessure. Als u langdurig klachten heeft, kan dit leiden tot vermindering van kracht en coördinatie. Soms neemt na verloop van tijd ook het uithoudingsvermogen af.

De behandeling van een verstuikte enkel
Bij een lichte tot matige verstuiking van de enkel, bestaat de behandeling vooral uit pijnbestrijding en zorgen dat de zwelling afneemt. Bij een zwaardere heeft u enkel meer ondersteuning nodig. Denk aan tape, ene brace of een spalk. Om een botbreuk te sluiten, moet je misschien een röntgenfoto of een scan laten maken. Als uw enkel ernstig verstuikt is, wordt soms (voor korte tijd) gipsverband aangebracht. Daarna krijg je een paar weken tapeverband. In uitzonderlijke gevallen kan het zijn dat de verstuikte enkel geopereerd moet worden.

Wat kan de fysiotherapeut voor je betekenen?
Behandeling en begeleiding door een fysiotherapeut zijn nodig als u:
• Klachten blijft houden
• De verstuikte enkel na verloop van tijd niet kunt belasten zoals u voorheen deed
• Chronische klachten heeft.

De fysiotherapeut bekijkt eerst de aard en de ernst van uw klachten en bespreekt daarna met u het verwachte herstel. Tijdens het herstel kan hij/zij u begeleiden met voorlichting, advies en oefeningen. Deze begeleiding wordt afgestemd op uw persoonlijke situatie. Als u uw enkel bijvoorbeeld niet kunt belasten zoals u dat graag zou willen, kan de fysiotherapeut een behandel- en trainingsprogramma opstellen. Samen met de fysiotherapeut bepaalt u ook het moment waarop u weer aan het werk gaat en wanneer u uw sport weer kunt hervatten.  

Hoe kun je voorkomen dat je (weer) een verstuikte enkel krijgt?
• Draag schoenen die goed passen
• Train je onderbeenspieren
• Doe je aan risicovolle sporten zoals een zaal- of contactsport? Draag dan tape of een tijdelijke brace als u weer begint met sporten
• Ga niet meteen weer voluit sporten. Na een enkelblessure is het beter om daar twee tot drie weken mee te wachten. Overleg dit met uw fysio.

Wat kun je zelf doen?
Tijdens de acute fase is het belangrijk dat u zo snel mogelijk begint met koelen, het liefst nog met de schoen aan. Houd de geblesseerde enkel 15 tot 20 minuten onder koud stromend water of koel het met een cold-pack. Zorg dat de cold-pack niet op de directe huid wordt aangebracht, maar met een thee- of handdoek er om heen. Zo voorkom je dat de huid bevriest. Herhaal het koelen vier of vijf keer. Kun je daarna nog steeds niet steunen op de geblesseerde enkel of is je enkel dik en pijnlijk geworden? Ga dan naar uw huisarts of uw fysiotherapeut.

Verder is in dat geval het advies:
• Steun zo min mogelijk op de enkel tot de ergste zwelling weg is.
• Beweeg de enkel regelmatig, bijvoorbeeld door rondjes te draaien met de tenen of de voet. Dit bevordert de doorbloeding, voorkomt stijfheid en (verdere) zwelling.
• Steun zo min mogelijk op de enkel tot de ergste zwelling weg is.
• Leg de voet de eerste dagen na de verstuiking zoveel mogelijk hoog.